Nikita Mazepin heeft geen goed woord over voor de manier waarop hij door Haas is weggestuurd en gaat zich inzetten voor andere atleten die ‘om politieke redenen buiten hun schuld om’ geen topsport kunnen beoefenen. Tegelijkertijd laat de Rus laat zich amper uit over de Russische invasie van Oekraïne en of de nauwe banden van zijn vader met Vladimir Poetin een rol hebben gespeeld in zijn exit.

In een persconferentie met geselecteerde media, waaronder FORMULE 1 Magazine, trapt Mazepin af met een statement dat hij ‘begrijpt dat de wereld niet hetzelfde is als twee weken geleden’. “Dit is voor mij, zoals voor iedereen, een extreem pijnlijke tijd geweest. Wie niet in dit deel van de wereld woont of geboren is, krijgt er slechts een deel van te zien”, meent de coureur uit Moskou. “In Rusland en Oekraïne zien we het op verschillende niveaus. Ik heb ook vrienden en familie die aan beide kanten van het conflict staan.”

Wat de oorlog betreft, houdt Mazepin het – ook na meerdere vragen – daar bij. “Ik wens geen publieke statements te maken over dit conflict.” Dat is volgens Mazepin ook een van de pijnpunten: “Heb je niet het recht om geen mening te hebben? Of je mening privé te houden?”, vraagt hij zich hardop af. Volgens hem is ‘neutraliteit in de sport’ in die zin een groter vraagstuk. “Moet sport niet vrij blijven van politieke discussies, in plaats daarvoor gebruikt te worden? Willen we niet dat sport verbroedert – zelfs in de zwaarste tijden – of willen we juist dat het mensen tegenover elkaar zet?”

Poetin-pijnpunt

Het zijn stuk voor stuk interessante filosofische vragen, maar Mazepin poneert ze als retorisch, gaat er verder niet inhoudelijk op in. Wel heeft hij een stichting opgericht, We compete as one, voor ‘atleten die om politieke redenen buiten hun schuld niet in hun verkozen sport kunnen meedoen’. De deur staat voor iedereen open, het fonds geeft ook al steun aan het Russisch paralympisch team “Het wordt gefinancierd door Uralkali”, doelt Mazepin op het chemieconcern waar zijn vader via Uralchem aandeelhouder in is, en dat hem in de Formule 1 sponsorde. “Het geld dat voor de Formule 1 was bedoeld, gaat hier nu heen.”
(tekst loopt door onder de foto)

De naam, We compete as one, zal menigeen bekend in de oren klinken, want doet natuurlijk denken aan het We race as one-initiatief waaronder de Formule 1 zich voor sociale doelen inzet. Mazepin was zelf naar eigen zeggen overigens bereid onder een neutrale vlag te rijden en zijn neutraliteit te verklaren, maar zegt dat Haas zijn contract al beëindigde terwijl dit proces nog liep. “Ik kreeg een mail van een advocaat van Haas dat het klaar was”, vertelt hij. “Die beslissing kwam dus niet voort uit de beslissingen van de FIA of sancties tegen Russische sporters of mijn vader”, verwijst hij naar Dmitry Mazepin, een vertrouweling van de Russische president Vladimir Poetin.

Dat laatste is natuurlijk ook wat de situatie van Mazepin zo precair maakt, ondanks zijn We compete as one-initiatief. Hij is niet ‘zomaar’ een coureur of atleet, maar eentje wiens plek in zijn sport mede te danken viel aan het sponsorgeld van Uralkali en de nauwe banden van dat concern en zijn vader met Poetin. Tot de breuk met Uralkali, reed Haas zelfs in de kleuren van de Russische vlag. Op de vraag of het daarom ook niet opmerkelijk en wellicht een tikje makkelijk of zelfs cynisch was geweest als hij onder een neutrale vlag had gereden, herhaalt Mazepin meermaals sec dat hij dus bereid was dit te doen. Maar het Poetin-pijnpunt blijft daarbij door hem onbenoemd en onbesproken. Het blijft – neutrale vlag of niet, recht om je mening privé te houden of niet – the elephant in the room. Of in dit geval de Russische beer.

Hoofdstuk Haas gesloten

De Formule 1 is voor Mazepin verder ‘geen gesloten boek’, zegt hij, al lijkt het hoofdstuk Haas dat wel te zijn. Hij draait er niet omheen dat hij meer steun van het team had verwacht, en sluit ook een rechtszaak niet uit. Sponsor Uralkali denkt ook na over manieren om het al gestorte geld terug te krijgen. Maar: “Ik wil niet terug naar een team dat me niet wil”, zegt Mazepin. “De Formule 1 is een gevaarlijke sport, het gaat ook om veiligheid. Je moet het team vertrouwen waar je mee werkt en ik heb dat vertrouwen niet.”