FORMULE 1 Magazine bestaat in 2024 maar liefst 30 jaar. Ter gelegenheid daarvan duiken we elke zaterdag de archieven in op zoek naar een bijzonder verhaal, met waar mogelijk een actuele aanleiding. Zoals deze, want over enkele weken is het weer tijd voor een race in Saoedi-Arabië. Dat doet terugdenken aan de jaren waarin er in Jeddah een Grand Prix uit de grond werd gestampt. Hoofdredacteur André Venema nam destijds een kijkje en dat leverde een bijzondere reportage op in een van de edities van 2021.
Uit: FORMULE 1 Magazine, editie 2021, nummer 16:
‘Elke dag is hier een race’
Tekst: André Venema
Oliver Liedgens begeleidde namens Formule 1’s huisarchitect Hermann Tilke al talloze projecten. Maar de bouw van het Jeddah Corniche Circuit overtreft volgens hem alles. “Twaalf jaar terug was dit nog Rode Zee.” Reportage uit de woestijn: over werken tegen de klok, ambities, sportswashing en de allesbepalende eerste indruk van Lewis Hamilton.
Het is begin november. Over vijf weken staat de inaugurele Grand Prix van Saoedi-Arabië op de kalender. Decor daarvoor is de Corniche van Jeddah, een bruisende metropool met 4,5 miljoen inwoners. De Corniche is een gebied dat volop in ontwikkeling is, overal langs de boorden van de Rode Zee worden imposante kantoor- en hotelcomplexen uit de grond gestampt.
Het bouwproject vormt slechts een klein onderdeel van Mohammed bin Salmans ambitieuze toekomstplan, Vision 2030. MbS, zoals Saoedi’s sterke man kortweg wordt genoemd, wil de natie minder afhankelijk maken van inkomsten uit olie. Toerisme moet een van de nieuwe economische pijlers worden. MbS hoopt met zijn plan op termijn jaarlijks miljoenen toeristen te kunnen verleiden tot een bezoek aan het heilige islamitische land. Formule 1 moet daarvoor een eerste magneet worden.
Geen dubbeltjes draaien
Vorig jaar sloot Saoedi-Arabië een overeenkomst voor tien jaar met de FOM, Formule 1’s commerciële rechtenhouder. De kuststrook bij Jeddah werd aangewezen als (eerste) locatie voor de Grand Prix, Hermann Tilke als circuitontwerper. “Een ambitieus project”, stelt Andrew Bowers, commercieel directeur van de Grand Prix. Maar dat past volgens hem bij Saoedi-Arabië. “Alles gaat hier met een miljoen kilometer per uur. Er is een ongekend groot verlangen om de wereld iets te laten zien wat het nog nooit eerder heeft gezien.”
Dat heeft een prijs, maar geld vormt in de oliestaat geen enkele belemmering. Naar verluidt betaalt Saoedi-Arabië jaarlijks een slordige €75 miljoen voor het organiseren van de Grand Prix. Ook bij de bouwkosten in Jeddah wordt niet op een dubbeltje gekeken, alle registers worden opengetrokken. Tijd is daarbij de grootste vijand. “Het is inderdaad nogal uitdagend”, bekent Oliver Liedgens, namens Tilke projectleider in Jeddah. “We proberen iets waar normaal gesproken anderhalf jaar voor staat, nu in negen maanden te voltooien.”
Bouwput
Vijf weken voordat de ogen van de wereld op Jeddah gericht zullen zijn, is het circuit nog een grote bouwput. De asfaltering is weliswaar bijna klaar, maar het pitgebouw, de gastenverblijven, tribunes en koninklijke loge nog lang niet. “Elke dag is hier een race. Maar het gaat lukken”, beweert Liedgens. “Ik zie elke ochtend als ik op het circuit kom dat er weer nieuwe dingen zijn afgerond. Dat stemt me vrolijk. Er wordt door iedereen ontzettend hard gewerkt.” Hoeveel arbeiders er dagelijks de klok rond aan de afronding werken, weet de Duitser niet precies. Maar alleen al voor de afwerking van het pitgebouw en de Paddock Club zijn, zo zegt Liedgens, 900 mensen in touw.
(Tekst gaat verder onder de foto)
De Duitse ingenieur is sinds begin januari in Jeddah om het megaproject te coördineren. Hoewel hij dagen maakt van minimaal twaalf uur, bruist Liedgens van energie. In de grote tent bij de ingang die als kantoor dient, werken tientallen mensen bijna non-stop om de klus te klaren. “Ik had geen idee wat ik moest verwachten toen ik hier kwam”, vertelt Liedgens.
Hij had alle verhalen over Saoedi-Arabië natuurlijk ook gehoord en gelezen. “Maar ik heb zoveel jonge mensen ontmoet, veel vrouwen ook die de leiding over projecten hebben. Het maakt allemaal deel uit van Vision 2030. Ik heb in al die maanden niets van restricties gemerkt. We hebben een team gebouwd en samen uitgedokterd hoe we dit project in korte tijd konden realiseren: ik ben een soort manager van een mierenhoop, haha.”
En ondanks alle hobbels wordt het circuit op tijd en rijklaar afgeleverd. “Misschien dat de inrichting van het landschap niet helemaal af zal zijn. Ook belangrijk, maar dat komt voor de volgende race (in maart 2022, red.) wel in orde. We focussen ons nu op de race en de faciliteiten.”
Meteen perfect
De kennismaking van de wereld met Saoedi-Arabië als racenatie moet overweldigend zijn, eerste indrukken liegen immers nooit. Bowers heeft daarvoor in nauwe samenwerking met circuitdirecteur Martin Whitaker een groot team enthousiaste, jonge mensen tot zijn beschikking. “Een half jaar geleden begon ik hier als nummer 20, nu zitten we op 350re mensen. Heel internationaal. Het is opwindend om juist nu hier te zijn.”
De opdracht is simpel. “De Grand Prix moet het grootste en meest historische moment worden dat er ooit in Saoedi-Arabië is geweest”, zegt Bowers. “We willen de mensen drie dagen lang vermaken, presenteren concerten van drie van de grootste sterren van de planeet. In het eerste jaar zal de belangstelling voor de Grand Prix vooral lokaal zijn, maar we willen natuurlijk graag internationale fans aantrekken. Vanaf het moment dat gasten op het vliegveld aankomen, willen we ze een ervaring bieden die ze niet eerder hebben meegemaakt. Alles is doordacht, iedereen zal versteld staan”, vertelt Bowers.
De Brit begrijpt dat het internationale publiek afwachtend is om naar Saoedi-Arabië, een land met strenge islamitische wetgeving, af te reizen. Net als Liedgens heeft hij er weinig van gemerkt. “Dit land verandert zo snel”, meent hij. De kritiek van mensenrechtenorganisaties dat Saoedi-Arabië via sportevenementen zijn reputatie probeert te verbeteren (sportswashing) wuift Bowers weg. “Formule 1 is een prachtig instrument om je land te tonen. Via sport kun je mensen samenbrengen. Er worden miljarden geïnvesteerd, we willen hier ook iets achterlaten voor de gemeenschap, mensen trainen.”
Groter doel
Het circuitproject omvat zo, gelooft Liedgens, een veel groter doel. Volgens de Duitser is er daarbij niet meer druk van hogerhand dan verwacht mag worden, al is en blijft het een race tegen de klok. Want hoewel de FOM Saoedi-Arabië aanvankelijk voorstelde per 2022 een race te organiseren, moest en zou het dit jaar al gebeuren. Met alle tijdsbeperkingen tot gevolg. “Ze konden het veilig spelen, maar wilden niet wachten. Uit technisch oogpunt zorgt dat voor uitdagingen. Twaalf jaar geleden was dit nog Rode Zee.”
Perfectie is wat er wordt verlangd en wat er geleverd moet worden, aldus Liedgens. Want prins Khalid bin Sultan Al-Faisal Al Saud (de president van de Arabische motorsportfederatie, red.) wil na het eerste rondje van Lewis Hamilton geen geklaag horen. “Er is zoveel tijd en geld in dit project geïnvesteerd. Dan wil de prins natuurlijk niet horen dat de baan hobbelig en glad is. De eerste indruk moet perfect zijn, het moet meteen staan.”
Duurzaam en geen uitbuiting
Volgens projectleider Oliver Liedgens maakten de opdrachtgevers voorafgaand aan de bouw van het Jeddah Corniche Circuit één ding direct duidelijk: misstanden voor de werkomstandigheden van de arbeidsimmigranten zouden niet getolereerd worden. “Alles is overzichtelijk: de betalingen zijn duidelijk, de werkuren ook.”
De organisatie wil voorkomen dat er gewonden of doden vallen en de arbeiders worden uitgebuit, zoals bij de bouw van de voetbalstadions in Qatar is gebeurd. Daar wordt in 2022 het WK voetbal gehouden. “Er wordt door inspecteurs streng op toegezien”, aldus Liedgens. Overigens zijn bij de bouw van het circuit zoveel mogelijk lokale en nationale bedrijven ingeschakeld. Alleen voor heel specifieke klussen, zoals het aanbrengen van hekwerk en veiligheidsbarrières, zijn specialistische buitenlandse partij aangetrokken.
Daarnaast staat duurzaamheid hoog in het vaandel bij de Arabische GP. Afval zal worden gescheiden. Volgens Liedgens is dat een hele uitdaging. Niet iedereen in de wereld is opgevoed met het idee om afval in de daarvoor bestemde bakken te gooien. “Het is niet omdat mensen het niet willen, maar omdat ze het simpelweg niet beseffen of weten. Tijdens de bouw van het circuit in Mexico hadden we net geasfalteerd, toen een van de arbeiders zijn resten kip er gewoon opgooide. Ik zei: waarom doe je dat nou? ‘Oh ja, niet aan gedacht’, antwoordde hij. Dat is in sommige delen van de wereld helaas vaker het geval.”
Dit verhaal verscheen eerder in FORMULE 1 Magazine in 2021, editie 16
Lees hier alles over de Grand Prix van Saoedi-Arabië 2024
Mis ‘m niet: onze FORMULE 1 Seizoengids 2024 met voorbeschouwingen, achtergronden, interviews, alle cijfers en data en nog véél meer: 116 pagina’s dik! Inmiddels in de winkel of bestel ‘m online!
