Opportunisme viert hoogtij in de Formule 1. Vraag dat maar aan Adrian Sutil. Waar hij in 2007 de hemel in wordt geprezen omdat hij zijn teamgenoten Christijan Albers en Sakon Yamamoto telkens verslaat, is dat na een race of vijf in dit seizoen wel anders. Er wordt aan Sutil getwijfeld. Langzaam maar zeker vecht de Duitser terug en recht hij zijn rug.Daar is Sutil dan. In de teamtruck van Force India, geparkeerd aan de voet van de Willemsbrug in hartje Rotterdam. Terwijl zijn teamgenoot Giancarlo Fisichella de zoveelste demonstratie van Bavaria City Racing opvoert, heeft Sutil de muziek op zijn laptop zachtjes aangezet en zit hij onderuitgezakt op een soort poef. Het is meer liggen, eigenlijk. Alsof de psychiater de krassen op zijn ziel even komt ontrafelen… Alleen de muffe geur en vergeelde posters aan de wand ontbreken nog.

Aangezien de setting erom vraagt, is het misschien maar het beste om met een gewetensvraag te beginnen. Met alle problemen in de eerste races in het achterhoofd, wat is er voor Sutil moeilijker, zijn eerste of zijn tweede seizoen in de Formule 1? ,,Toch wel mijn eerste seizoen. Alles is nieuw, je weet niet goed wat je moet verwachten. De media duiken bovenop je. Je wordt in het diepe gegooid. Het is heus niet zo dat ik aan mijn lot ben overgelaten, maar er komen zoveel dingen tegelijk op je af.”

Desondanks is het wel zaak om in je tweede seizoen te laten zien wat je het eerste jaar hebt geleerd, erkent de coureur van Force India. ,,Uiteraard. Maar als je na de winter weer instapt, begin je op een veel hoger niveau. Daardoor heb je meer zelfvertrouwen en lopen zaken net even makkelijker.” Tot zover de theorie, want in de praktijk werkt het toch anders. Dit keer is Sutil de teamgenoot die met gemak wordt verslagen. En dat een race of vijf op rij.

Het zijn van die momenten dat de testcoureur, in dit geval Tonio Liuzzi, laat weten klaar te zijn om direct het stuur over te nemen. En hij mist het racen toch al zo, die arme Liuzzi. Sutil zegt nooit druk te hebben ervaren. Zeker niet vanuit Force India. ,,Het team heeft altijd achter me gestaan. Zodra bleek dat ik wat problemen had, is mij de tijd gegund om eraan te werken. Zodat ik een oplossing kon vinden. Het was meer zo dat er in de pers wat verhalen verschenen. Ik moest even doorbijten. Maar ik heb nooit gedacht: straks moet ik op gesprek komen en krijg ik te horen dat ik ben ontslagen.”

Sutils problemen vinden hun oorsprong in de wintertests. Of beter gezegd: het gebrek daaraan. Om uiteenlopende redenen heeft hij niet veel kilometers kunnen maken. En als hij stond ingepland, zat ook het weer lang niet altijd mee. ,,Soms heb je die testkilometers keihard nodig. Je denkt vaak van: even wat rondjes rijden en ik ben weer op niveau. Dat klopt ook wel, maar het gaat om dat laatste stapje. Daar gaat wat meer tijd inzitten”, zegt de Duitser opvallend eerlijk. Daarna klinkt hij alweer snel als een Formule 1-coureur, die geen ruimte voor twijfel laat. ,,Het gaat dan vooral om details, hoor. Maar om dat laatste stapje te zetten, die paar procenten te verbeteren, daar heb je ervaring voor nodig. Kilometers maken dus. Maar dat ging mis.”

Als gevolg daarvan heeft het bijvoorbeeld enige tijd geduurd voordat Sutil wist hoe hij zijn banden optimaal werkzaam krijgt. In de races lukt het wel, maar in de kwalificatie piekt hij vaak te vroeg. Normaal gesproken is het zaak de banden goed op te warmen; slingeren, remmen, doorslippen. De combinatie Bridgestone en Force India VJM01 vraagt om een ander plan van aanpak.

,,Mijn banden gaven de meeste grip in mijn outlap. Ik moest leren ervoor te zorgen dat ik mijn banden niet al in mijn outlap oprookte. Want dat is wat er gebeurde. In de derde sector van mijn outlap, dus nog voor ik mijn vliegende ronde startte, waren mijn banden op hun best. Blijkbaar moest ik het dus rustiger aan doen. En dan daarna een rondje volop knallen”, legt de Duitser uit.

De cijfers vertellen dat Sutil de problemen de baas is en zich optrekt aan zijn teamgenoot Fisichella, een wandelend brok ervaring van meer dan tweehonderd Grand Prix’. Inmiddels is de stand in de onderlinge kwalificatieduels nog maar 6-5 in het voordeel van de Italiaan. ,,Dat is zo slecht nog niet, toch?”, countert Sutil.

,,De eerste races stond ik er keer op keer achter. Inmiddels gaat het beter, loop ik in. Daar komt nog bij dat we weinig voor elkaar onder doen wat weer zegt dat we beiden op de limiet van de auto rijden. Zit er drie tienden tussen onze rondetijden, dan is het een ander verhaal. Je zou soms net zo goed een muntje kunnen opgooien.”

Het is toch wel even iets anders om een coureur van het kaliber-Fisichella als teamgenoot te hebben, meent Sutil. Anders dan Albers of Yamamoto. ,,Ik moet top zijn, anders sta ik erachter. Vorig seizoen was dat anders. Toen wist ik vooraf vrijwel zeker: ‘Mijn teamgenoot is een halve seconde langzamer’. Onbewust doe ik nu meer mijn best, denk ik. Natuurlijk ging ik er vol voor, maar het is toch anders.”

Vooralsnog is het verslaan van Fisichella het hoofddoel van Sutil. Natuurlijk zou hij graag vechten om een plek in de punten en zich willen kwalificeren in de toptien, maar dat is gewoonweg uitgesloten. Zodoende blijft Sutil een beetje achter bij zijn generatiegenoten Lewis Hamilton, Robert Kubica en Heikki Kovalainen. Allen hebben inmiddels hun eerste race gewonnen.

Voor Sutil is het extra moeilijk om zijn talent te tonen. Heeft hij zijn dag, dan staat hij achttiende. En echt niet ineens op het podium. ,,Ja, dat is wel moeilijk”, zegt hij daar zelf over. ,,Ik heb één, hooguit twee kansen per jaar waarbij ik me echt kan laten zien. Zo’n kans had ik in Monaco – en ik had ‘m bijna benut. Ik wacht nu op mijn tweede kans. Een safetycar of een regenrace, zodat ik naar voren kan komen.”

,,Ik focus me er vooral op mijn teamgenoot te verslaan. Maar ja, dat is natuurlijk ook niet alles. Als ik voor Giancarlo sta, ga ik niet meteen naar Ferrari. Dan klinkt het soms misschien gek als het team zegt dat ik goed werk lever, maar het is toch echt zo. Ik zit nu in de moeilijkste fase van mijn carrière en moet ervoor zorgen dat ik promoveer naar een beter team. Kijk ook maar naar Giancarlo. Hij zit twaalf jaar in de F1 en heeft slechts twee of drie jaar echt in een topauto gezeten. Soms moet je ook een beetje geluk hebben.”

Daarom is het voor Sutil van belang dat hij in zijn derde jaar bij Force India écht gaat scoren. En het zal allemaal best dat het team in de fabriek hard werkt aan de nieuwe auto en dat het hele project er veelbelovend uitziet, voor Sutil is het boven alles zaak om goede resultaten neer te zetten. Voordat het te laat is. Want, zo weet hij zelf: ,,Hoe langer je Formule 1 rijdt, des te meer goede klasseringen moet je kunnen overleggen. Anders ben je veldvulling en voordat je het weet is het dan afgelopen.”