Alle problemen bij Super Aguri ten spijt, eigenlijk zou er nóg een team aan de start staan in Melbourne. De FIA had Prodrive uitverkoren en het team kreeg het felbegeerde twaalfde en laatste startbewijs. Maar de concurrentie zag het niet zitten om tegen vier McLarens te racen en de plannen staan alweer enige tijd in de ijskast. Onze Engelse medewerker Adam Cooper analyseert wat er fout ging.Prodrive-baas David Richards benadrukt dat het financiële plaatje was ingekleurd en dat de deal met McLaren rond was. Het grote probleem was volgens hem dat het de teams zoveel moeite kostte een nieuw Concorde Verdrag kort te sluiten en daar kwam nog eens bij dat Williams twijfelde aan de legaliteit van klantenchassis'.

,,De inschrijving was in orde, wat Max Mosley betreft hadden we mee kunnen doen”, zei Richards korte tijd nadat het seizoen 2007 was afgelopen. ,,Tot zover geen probleem, maar Bernie Ecclestone kon ons niets garanderen. Als Max het wil kunnen we volgend seizoen waarschijnlijk alsnog meedoen, maar uiteindelijk beslist de FIA over de inschrijving.”

,,Als je geen partij bent in de afspraken voor het Concorde Verdrag heb je geen poot om op te staan. Blijkbaar kan de FIA zeggen dat je welkom bent terwijl Bernie en het Concorde Verdrag in feite besluiten.”

Maar wat ging er nu fout? De FIA maakte immers al op 28 april 2006 formeel bekend dat Prodrive in 2008 als twaalfde team aan de Formule 1 mocht deelnemen. En dat terwijl er maar liefst 22 inschrijvingen waren om uit te kiezen. De Brit bleek met McLaren in gesprek om een deal te sluiten over het gebruik van een klantenchassis.

Ron Dennis onderzocht de mogelijkheden van zo'n project al enige tijd en had daarvoor de nodige financiële steun uit Dubai. Zo steunde hij de voorinschrijving van het Japanse bedrijf Direvix.

Richards vertelde begin 2007 dat hij zijn plannen wilde presenteren tijdens de Britse Grand Prix in juli, maar dat moest hij afblazen. Desondanks bevestigden Dennis en McLaren CEO Martin Whitmarsh – vanuit het McLaren-kamp de verantwoordelijke voor de deal met Prodrive – dat beide partijen nog steeds in gesprek waren en dat alles wel in orde zou komen.

Enige probleem was dat de onderhandelingen tussen Prodrive, de toekomstige sponsor en McLaren plaatsvonden terwijl de rol van klantenauto's in de Formule 1 steeds onduidelijker werd. Spyker startte een arbitragezaak tegen Super Aguri en Toro Rosso, met als gevolg dat er nog altijd geen Concorde Verdrag is voor 2008 en verder.

Richards sprak verschillende keren met Ecclestone om duidelijkheid te krijgen. In september vertelde hij in Spa-Francorchamps dat de onderhandelingen in de afrondende fase verkeerden. ,,Alles loopt op schema, ik zou willen dat ik de exacte datum wist waarop ik de deal kan bevestigen.”

De hele zaak werd er gecompliceerder op toen Williams Prodrive een brief stuurde om haar ongenoegen over Richards' plannen te uiten. Ook de FIA ontving een exemplaar. Mosley besloot daarop een datum te prikken dat het International Court of Appeal zou praten over de legaliteit van Prodrive. Dit zou vlak na de seizoensfinale in Brazilië gebeuren. Richards was daar maar al te blij mee; aan alle onzekerheid zou snel een einde komen.

Ondertussen waren Dennis en Whitmarsh samen met de rest van het McLaren-team in Shanghai, waar het team het gevecht om het WK voortzette. Whitmarsh had dat weekend als deadline gesteld en de dag na de race maakte McLaren inderdaad bekend dat het zich niet meer met het project zou bemoeien.

Williams liet weten een uitspraak van de ICA niet te accepteren en dat het indien nodig juridische paden zou bewandelen. Daarop werd de hoorzitting uitgesteld en van uitstel kwam afstel.

Begin oktober werd voor McLaren het punt bereikt dat het onmogelijk zou worden. De auto's en reserveonderdelen konden niet op tijd geprepareerd worden en daarnaast zou het niet meer lukken het benodigde extra personeel op tijd aan te nemen.

Whitmarsh: ,,De deadline is een paar keer verschoven; uiteindelijk was China dé deadline. Het ging gewoon niet meer lukken. En dat terwijl we er maanden aan hadden gewerkt, de laatste maanden ook met hun commerciële partner. We bereikten inderdaad een overeenkomst. Alleen kwamen we op het punt dat onze eigen prestaties eronder zouden lijden. Dat kon natuurlijk niet en dat begreep iedereen ook.”

Hij voegt daaraan toe dat McLaren groot vertrouwen had in de sponsor van Prodrive. ,,We konden hun businessplan goed begrijpen en dat helpt enorm, zeker als je iets voor de lange termijn wilt opzetten. Er zat echt een idee achter. Is dat niet het geval, dan maakt het niet eens uit wie je partner is, de lange termijn haal je dan niet eens.”

Whitmarsh maakt ook duidelijk dat McLaren lange termijngaranties wilde van Prodrive. Niet in de laatste plaats omdat er extra personeel geworven moest worden, maar juist dat puzzelstukje ontbrak. ,,Drie seizoenen was het minimum, maar dat was het probleem dus niet. Eerder de onzekerheid.”

,,De huidige Formule 1-teams zijn al in het water gesprongen en zwemmen. Als je anderen uitnodigt om ook in het water te springen, moet je ze wel zekerheid kunnen bieden. Je verlangt namelijk nogal wat van je sponsoren. Dat ontbrak eraan, met al dat gedoe rond die inschrijvingen…”

Na periodes voor Benetton en BAR gewerkt te hebben, heeft Richards er nooit een geheim van gemaakt dat hij alleen nog in de Formule 1 terug wilde keren als hij het 'goed' kon doen. Voor hem was de hele gang van zaken dan ook enorm frustrerend.

,,Mijn project moet aan twee criteria voldoen. Ten eerste moet het financieel haalbaar zijn. Ik wil geen geld in een bodemloze pot gooien zoals al zoveel mensen doen in de Formule 1. Het project was ook financieel haalbaar. Er was een businessplan voor vijf seizoenen opgesteld. En het tweede punt is dat ik mee wil doen om de prijzen”, legt hij uit.

,,Op de hoogte van het budget en de kans die er bestaat dat mijn team niet competitief zal zijn, ga ik niet in. Ik zou er in dat geval namelijk niet eens aan beginnen. Maar op dit moment kan ik niks. Bernie wil het Concorde Verdrag niet met ons tekenen terwijl mijn sponsor zekerheid wil. Dus kunnen we één van de twee voorwaarden niet invullen.”

,,Ik heb er lange gesprekken met Bernie over gevoerd. De regels zijn veranderd, daar komt het op neer. Wij zijn uitgenodigd op basis van het gegeven dat klantenchassis' toegestaan zouden worden. Het is duidelijk dat bepaalde figuren van mening zijn veranderd en dat het erop lijkt dat het nu niet gaat gebeuren.”

Had de ICA Richards 24 oktober in het gelijk gesteld dan had het project, zelfs nu McLaren al een streep had gezet door de levering van MP4-23's, weer tot leven gewekt kunnen worden. Maar het bleef stil. Richards: ,,Het probleem was dat Williams bij voorbaat had laten weten de uitspraak niet te respecteren.”

Richards was duidelijk gefrustreerd over de opstelling van Williams. Hij vindt dat het team eens moet nadenken over haar manier van zaken doen. ,,De manier waarop Williams in opstand komt tegen onze inschrijving is misplaatst, vind ik. Ik denk dat wij over een beter businessplan beschikken.”

,,Als ik kijk naar de manier waarop Williams en Toyota momenteel samenwerken, zie ik genoeg manieren om middels een betere samenwerking grote sommen geld te besparen. Dat zou Williams winstgevend maken en Toyota waarschijnlijk een stuk competitiever.”

,,Ik denk dat zij een positie beschermen die inmiddels achterhaald is en dat doet hen, gelet op hun financiële situatie, ook geen goed. Het schiet gewoon niet op. Het team wordt gerund door mensen die willen racen, niet door mensen die verstand hebben van zaken doen.”

Volgens Richards kan de sport nog wel eens spijt krijgen van de beslissing om Prodrive niet toe te laten. ,,Ik denk dat we binnen twee jaar moeten constateren dat een aantal fabrikanten de Formule 1 heeft verlaten en dat we dan zullen zeggen: 'waarom hebben we deze kans laten liggen?' Er is ook geen andere manier om nieuwe teams toe te laten. En zodra er een Concorde Verdrag is getekend, wordt het ook nog eens heel moeilijk om dit te veranderen.”

Tegelijkertijd accepteert Richards het standpunt van McLaren. ,,Feit is dat wij een deadline waren overeengekomen met McLaren en dat het balletje voor die tijd moest gaan rollen vanwege alle voorbereidingen die getroffen moesten worden. Dat is dus niet gelukt.”

Het Prodrive-model was altijd uit gegaan van het minimale aantal teamleden, die vanuit Prodrive zelf zouden worden aangesteld en anders moesten worden geworven. Richards zegt dat hij voorzichtig is geweest. Dat hij niet teveel mensen aan boord wilde halen voordat er zekerheid was.

,,Toch hebben we behoorlijk wat geld uitgegeven, het meeste nog aan onze advocaten! En er lagen arbeidsovereenkomsten klaar om getekend te worden. Helaas. We hebben een grote wervingscampagne opgezet, waar veel respons op kwam. We waren er klaar voor, maar helaas heeft het niet zo mogen zijn.”

,,Toen we bij elkaar zaten waren we het er snel over eens dat het onverantwoord zou zijn om in eerste instantie toch door te zetten. Grote kans dat we het dan alsnog hadden moeten afblazen, je moet wel gek zijn om dat risico te willen nemen. Maar de motorafdeling in Northampton heeft wel wat mensen aangenomen, geloof ik.”

,,Doorzetten is dan niet alleen financieel gezien dom, maar ook niet eerlijk tegenover de mensen die erbij betrokken zijn. Sommigen hebben nu misschien wel een goede baan, dan kun je hen niet na drie maanden vertellen dat ze maar iets anders moeten zoeken. Daar wil ik niet aan beginnen.”

Dat Prodrive niet aan de start verschijnt is tevens slecht nieuws voor McLaren-testcoureurs Pedro de la Rosa en Gary Paffett – op z'n minst één van de twee had een racestoeltje gekregen bij het nieuwe team.

De laatste weken is er weinig nieuws meer gemeld van het front, sowieso niet over de klantenchassis'. Richards heeft de hoop nog niet opgegeven dat hij in 2009 alsnog kan meedoen, maar hij krijgt niet gegarandeerd een tweede kans van de FIA en het lijkt erop dat het project nu zo goed als stil ligt.

Eigenlijk best zonde, want het zou fascinerend zijn om te zien waar Prodrive, met twee auto's van één van de beste teams, zou eindigen. Al is het weer een ander verhaal of deelname van Prodrive positief dan wel negatief uitgelegd zou moeten worden.

,,Het plan was om vanaf de eerste race identieke auto's in te zetten”, aldus Whitmarsh. ,,En om dat ook zo te houden tijdens het seizoen. Wij vonden het leuk om zo bij het project betrokken te zijn als de omstandigheden het hadden toegelaten.”

,,We zouden zorgen voor de technologische ondersteuning en ook een deel van het personeel. Het was de bedoeling dat Prodrive zou opereren als een onafhankelijk team dat vrij was om het tegen McLaren op te nemen. Zelfs als dat zou inhouden dat ze het beter zouden doen dan wij. Maar wij geloven in competitie, want ik denk dat je daar zelf alleen maar sterker van kunt worden…”