Het is een rare tegenstelling: terwijl Finland met Heikki Kovalainen en Kimi Raikkonen uitstekend vertegenwoordigd is in het huidige Formule 1-veld, moet buurland Zweden het al jaren zonder coureur uit eigen land stellen. Kandidaten zijn er genoeg, maar terwijl de talentscouts jonge coureurs uit Finland snel oppikken, slagen de westerburen er maar niet in de laatste horde op de autosportladder te nemen.Vorige maand was Zweden ineens weer te zien op de staalkaart van nationaliteiten waaruit het Formule 1-circus is samengesteld. Alx Danielsson, een 26-jarige coureur uit Östersund, mocht op het circuit van Silverstone een shakedown doen voor het Formule 1-team van Renault. Danielsson reed op het verkorte Stowe-circuit en mocht niet meer dan vijftig kilometer afleggen, omdat dat Renault bij een overschrijding van dat aantal kilometers een officiële testdag zou kosten. Reden voor de test: de titel in de World Series by Renault, die Danielsson eerder dit jaar na een rechtszaak alsnog toegewezen kreeg.

Danielsson moest tot januari wachten op de bevestiging van zijn titel omdat de Venezolaan Pastor Maldonado in de eerste race van het kampioenschap werd gediskwalificeerd, maar protest aantekende. Dat werd uiteindelijk afgewezen, en dus mocht Danielsson zich pas in januari kampioen noemen. Hij werd daarmee de opvolger van Robert Kubica, die in 2006 debuteerde als testrijder voor BMW-Sauber en nog datzelfde jaar zijn racedebuut maakte.

De kans dat Danielsson het zo ver gaat schoppen als de Pool is echter klein. Omdat zijn titel pas zo laat werd bevestigd, slaagde hij er niet in om een plekje te bemachtigen in de GP2. Daarom rijdt hij nu in de Italiaanse Formule 3000, een armzalig kampioenschap met een startveld van gemiddeld veertien coureurs. ,,Ik moest blijven racen en races blijven winnen, dat was de enige manier om in beeld te blijven bij Formule 1-teams”, vertelt Danielsson over zijn opmerkelijke carrièrestap.

Dat lukt tot nu toe matig: Danielsson won slechts een van de vier races, terwijl hij gezien de zeer schamele concurrentie met kop en schouders boven de rest zou moeten uitsteken. In de andere races liet zijn Lola B2/40 – dezelfde auto waarmee Sebastien Bourdais in 2002 de titel in de Internationale Formule 3000 haalde – hem in de steek of werd hij door anderen van de baan gereden. De 35-jarige Oliver Martini, de jongere broer van voormalig Minardi-huiscoureur Pierluigi Martini, staat hierdoor derde in het kampioenschap, een plek voor Danielsson.

,,Ik was helemaal niet teleurgesteld dat ik maar een korte shakedown mocht doen”, vertelt Danielsson na zijn korte optreden als Formule 1-coureur. De blonde Zweed houdt zich groot, maar moet balen van het minimale effect dat zijn World Series-titel tot nu toe heeft.

De winnaar van die serie heeft immers recht op een ‘volledige testdag met het Formule 1-team van Renault’, zoals in het reglementen staat. Danielsson: ,,Dat was logistiek nu eenmaal niet mogelijk. Maar dit was ook veel waard. Ik kon media, sponsoren en andere gasten meenemen; een kans die ik anders niet zou hebben gehad. Hopelijk kan ik aan het eind van het jaar nog een keer voor een Formule 1-team testen, maar dan op mijn eigen verdienste.”

De test die hem door de neus geboord werd is de zoveelste tegenslag voor Danielsson. Vorig jaar schreef hij in Spa-Francorchamps een auto af toen hij buiten zijn schuld in Eau Rouge zwaar crashste. Tegen een Belgische journalist vertelde Danielsson onlangs dat hij de schade uit eigen zak moet betalen en daarom naast het racen een fulltime baan genomen heeft.

Geen ideale voorbereiding voor een jonge coureur die de Formule 1 wil halen. Dat zijn rivaal Pastor Maldonado, die tweede werd in de World Series, wél een plekje in de GP2 wist te bemachtigen en in Monaco zelfs een race won, moet Danielsson dan ook danig dwarszitten. Tot overmaat van ramp kwam diezelfde Maldonado tijdens de Formule 3000-race op de Hungaroring langs voor een gastoptreden. Prompt reed hij Danielsson van de baan.

De carrière van Maldonado loopt dus gesmeerd, in tegenstelling tot die van Danielsson. Het ministerie van toerisme van Venezuela heeft een potje met geld gereserveerd om hun landgenoot de Formule 1 in te helpen.

Tot vorig jaar at GP2-winnaar Ernesto Viso uit diezelfde ruif, maar Viso is gedumpt ten faveure van Maldonado. Danielsson moet het doen zonder dergelijke overheidssteun. Mediaconcern Metro (van de gratis krant) sponsort de Zweed, maar dat geld was niet voldoende voor een zitje in de GP2, laat staan de Formule 1. Andere Zweedse bedrijven lopen niet warm voor Danielsson. En dus loopt de coureur tegen dezelfde hindernis aan als zijn voorgangers die de Formule 1 probeerden te halen.

Vraag maar aan Björn Wirdheim. De Formule 3000-kampioen van 2003 tekende een testcontract bij Jaguar, maar kwam nooit aan racen toe en was na een jaar alweer uit de Formule 1 vertrokken. Wirdheim verdient inmiddels een goede boterham in de Formule Nippon, maar is volledig uit beeld bij de Formule 1-teams.

Rickard Rydell zocht bij gebrek aan sponsoring zijn heil bij de toerwagens en Thomas Danielsson (geen familie van Alx) was weliswaar een racewinnaar in de Formule 3000, maar schoot daar weinig mee op. De meest getalenteerde Zweedse coureur van de laatste jaren moet wel Kenny Brack zijn geweest. Brack testte voor Williams, Benetton, Arrows en Ligier en maakte zonder uitzondering grote indruk, maar Williams en Benetton hadden geen plaats voor de debutant en bij Arrows en Ligier moest Brack veel geld meenemen om te kunnen racen. Dat geld had hij niet en dus koos de coureur voor een uiterst succesvolle – en zeer lucratieve – carrière in Amerika.

En dus is het tijdens de Grand Prix van Engeland zestien jaar geleden dat er voor het laatst een Zweedse coureur in de Formule 1 actief was. Stefan Johansson, voormalig Ferrari- en McLaren-coureur, probeerde zijn Footwork dat jaar op Silverstone door de voorkwalificatie te sleuren. Het lukte hem niet, net als in de drie races daarvoor. De man die twaalf keer op een Formule 1-podium stond had na Silverstone zijn buik vol van de Formule 1. Met Johansson vertrok de laatste Zweed uit de Formule 1. Naar Amerika, waar hij nog jaren succesvol was in de CART-Series. Misschien moet Danielsson zijn pijlen ook maar vast op de VS gaan richten.